Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2008

CANDELA-KATAFIGO (2)




Προσπαθώντας, πέρα από τις υπάρχουσες πολύ συνοπτικές καταγραφές, να ανασυνθέσουμε την εικόνα του « Κάστρου», πρέπει απαραίτητα να λάβουμε υπόψη μας τα εξής δεδομένα:
Το συγκεκριμένο πέρασμα του Αγιολιά, είναι από την αρχαιότητα ένα από τα λιγοστά και για το λόγο αυτό καίριας σημασίας περάσματα για την Αρκαδία και αντίστροφα. Τα υπόλοιπα είναι, σύμφωνα με τον Παυσανία, της Κλίμακος (πάνω από το Σάγκα) και του Πρίνου, προς Μαντινεία και το πέρασμα του Τρόχου (προς Τεγέα). Από τα περισσότερα περνούσαν αρχαίοι και μεταγενέστεροι εμπορικοί ή στρατιωτικοί δρόμοι και υπήρχαν οχυρώσεις, φρυκτωρίες ή πύργοι προειδοποίησης, διαφόρων εποχών.
Από το πέρασμα διερχόταν αρχαία οδός από την Στύμφηλο (Στυμφαλία), ίχνη τροχιών της οποίας συναντάμε χαμηλότερα, στα πλάγια της χαράδρας κάτω από τη θέση «Άγιος Θόδωρας». Ήταν διαχρονικά η κύρια διαδρομή για την Αργολίδα και κυρίως για την Κορινθία και υπάρχει από το χώρο απευθείας οπτική επαφή με σημαντικά στρατηγικά σημεία και κάστρα του ευρύτερου χώρου της Αρκαδίας, Κορινθίας και Αργολίδας (κάστρο Μπεζενίκου Βλαχέρνας, Αγγελοκάστρου Καμενίτσας, Βαλτεσινίκου, την Ζήρεια και τον Φαρμακά της Αργολίδας).
Τα υπάρχοντα ερείπια μπορούν να υποστηρίξουν όλες τις εναλλακτικές εκδοχές για το είδος των κτισμάτων. Είναι δύο κατηγοριών. Η μία από μεγάλα αγκωνάρια, με κανονικότητα στο σχήμα (στην δυτική κυρίως πλευρά) που παραπέμπουν σε μεγάλο και σύνθετο κτίσμα τύπου πύργου με παραρτήματα. Η δεύτερη από μικρές σχετικά πέτρες, χωρίς συνδετικό υλικό, δομημένες σε μάντρες κυκλικές, διαφόρων μεγεθών, που παραπέμπουν στην μορφή και τον τρόπο κατασκευής των απλών ταμπουριών επί Τουρκοκρατίας (κυρίως στην ανατολική πλευρά που ελέγχει το πέρασμα προς Αργολίδα).
Η πιθανότητα ύπαρξης πύργου είναι βάσιμη, άλλωστε η περιοχή, αλλά και ευρύτερα η Αρκαδία είναι γεμάτη, όπως προαναφέρθηκε, από πύργους κάθε είδους και μεγέθους ( Παλαιόπυργος, Δάρα, Βλαχέρνα, Βαλτεσινίκο κ.λ.π.). Η ύπαρξη μικρότερων οχυρώσεων, ταμπουριών πιθανότατα είναι συνδεδεμένη με την παρουσία επαναστατικών δυνάμεων την περίοδο του ξεσηκωμού του 1821, οι οποίες επόπτευαν το πέρασμα ( όπως αναφέρουν πλήθος από ιστορικές μαρτυρίες της εποχής) και το σπουδαιότερο, προφανώς ταυτίζονται με τα «ταμπούρια του διάσελου της Κανδύλας» (επίσης με σχετικές ιστορικές αναφορές), όπου έλαβε χώρα η μεγάλη νικηφόρα μάχη της Κανδύλας, την 19-7-1826 ανάμεσα σε δυνάμεις του Κορίνθιου οπλαρχηγού Παναγιωτάκη Νοταρά και στρατεύματα του Ιμπραήμ Πασά (τα σημαντικά αυτά γεγονότα θα αποτελέσουν αντικείμενο άλλων ξεχωριστών αναρτήσεων). Η πιθανότητα να αποτελούν τα ερείπια αυτά υπολείμματα ποιμενικών εγκαταστάσεων και κατασκευών, αποκλείεται κατά την γνώμη μου, λόγω θέσης (κορυφή λόφου, εκτεθειμένη στις καιρικές συνθήκες ) αλλά και του μεγέθους και της έκτασης των ερειπίων. Το πιθανότερο είναι, σε κάθε εποχή να έγινε εκμετάλλευση του χώρου και των υλικών του, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες που υπήρχαν, αφήνοντας ανάλογα ίχνη στο πέρασμά της.
Εντύπωση προκαλεί στον παρατηρητή, η μεγάλη έκταση στην οποία είναι διασκορπισμένα τα ερείπια, κυρίως της πρώτης παλαιότερης κατηγορίας τα οποία σε αντίθεση με τα «ταμπούρια» που βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση είναι εμφανέστατα μακριά από την αρχική τους θέση, σαν ένα χέρι να τα σκόρπισε με ιδιαίτερη βιαιότητα. Το πιθανότερο είναι, να υπήρξε οργανωμένη προσπάθεια καταστροφής των αρχικών εγκαταστάσεων, από τον διάδοχο κυρίαρχο της εποχής, τους Τούρκους, για να μην υπάρχουν στρατιωτικά ή άλλα ερείσματα στην περιοχή, για την εδραίωση της κυριαρχίας του.