Δευτέρα 8 Απριλίου 2019



    
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΕΝΕΚΟΣ
Εισαγωγή-ιστορικό πλαίσιο
   Επετειακό το αφιέρωμα της σημερινής ανάρτησης (με αφορμή τον πρόσφατο εορτασμό της επετείου της 25ης Μαρτίου 1821), αλλά ταυτόχρονα και διαρκούς επικαιρότητας γιατί αφορά περιστατικά που έχουν στο πέρασμα του χρόνου συμβολοποιηθεί στη συλλογική συνείδηση και πολιτικά στη συνέχεια χρησιμοποιηθεί για να χαρακτηρίσουν, κατά περίπτωση, αντίστοιχες ή ανάλογες καταστάσεις.
    Αφορά ένα ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, που έλαβε χώρα, σύμφωνα με ιστορικούς της εποχής, στην περιοχή του χωριού μας και ειδικότερα τον χώρο της Ι.Μ. Κανδύλας. Πρωταγωνιστής του είναι ο Αρχιστράτηγος του αγώνα της ανεξαρτησίας Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και αφορά την εντολή εκτέλεσης του οπλαρχηγού από την Ζουμπάτα (σημερινή Πηγή) Αχαΐας, Δημήτρη Νενέκου.
   Ο Δημήτρης Νενέκος ήταν φημισμένος οπλαρχηγός, αρβανίτικης καταγωγής και είχε για την ικανότητα και την ανδρεία του καταφέρει να γίνει ο αδιαφιλονίκητος στρατιωτικός ηγέτης των χωριών της περιοχής (Ζουμπατοχώρια) και από τους πιο ξακουστούς καπετάνιους της Πελοποννήσου. Έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και αποδοχής από τους τοπικούς πληθυσμούς οι οποίοι τον ακολουθούσαν πιστά. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στα απομνημονεύματα του ο Φωτάκος (Φώτιος Χρυσανθακόπουλος, υπασπιστής του Κολοκοτρώνη) από τον Νενέκο «ήγοντο και φέροντο όλοι οι Αρβανίτες» της περιοχής. Πρωταγωνίστηκε στην απελευθέρωση της Πάτρας και της περιοχής, αλλά και στους εθνικούς αγώνες μέχρι την άφιξη του Ιμπραήμ Πασά στα 1825 στον Μωριά. Υπαγόταν στρατιωτικά στους προεστούς της Αχαΐας Θάνο Κανακάρη και στον γιό του (μετέπειτα Πρωθυπουργό) Βενιζέλο Ρούφο.
   Την αποβίβαση του Ιμπραήμ Πασά στην Πελοπόννησο, ακολούθησε οργανωμένη και συστηματική καταστροφή του τόπου. Οι τοπικοί πληθυσμοί και η επανάσταση έφτασαν στα όρια της απελπισίας και της κατάρρευσης. Ο κόσμος κατέφυγε για να σωθεί σε δυσπρόσιτες περιοχές, όμως οι περιουσίες του καταστράφηκαν ή λεηλατήθηκαν και η πείνα, η απελπισία και ο φόβος του θανάτου κυριάρχησε παντού. Οι δελεαστικές προτάσεις για προσκύνημα, που συνοδεύονταν από πλουσιοπάροχες αμοιβές και υλική βοήθεια, άρχισαν να βρίσκουν ανταπόκριση στους κατατρεγμένους ραγιάδες. Η μια επαρχία μετά την άλλη προσκυνούσαν. Ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματα του έγραψε ότι τότε ήταν η μόνη φορά, στη διάρκεια του αγώνα, που φοβήθηκε για το σβήσιμο της επανάστασης. Για αυτό και πήρε ως αντίδραση σκληρά μέτρα. Αρχικά με συμβουλές, ύστερα με απειλές και στην συνέχεια με σκληρή βία. Το σύνθημα «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους» ακούστηκε παντού. Γράφει χαρακτηριστικά στα απομνημονεύματα του: «..και έκαμα διαταγή, όποιο χωριό δεν γυρίσει πίσω, είναι καμένα τα σπίτια του, καμένα τα αμπέλια του, θα τους αφανίσω από προσώπου της γης, αν επιστρέψουν το έθνος θα τους συγχωρέσει..» και συνεχίζει « ..από το ένα μέρος θα φεύγουνε (τα στρατεύματα του Ιμπραήμ) από το άλλο θα ερχόμαστε εμείς..». Αποσπάσματα γυρνούσαν τις περιοχές που είχαν προσκυνήσει και πίεζαν τον κόσμο να συνταχθεί και πάλι με την επανάσταση. Όποιοι δεν συμμορφώνονταν τιμωρούνταν αλύπητα, καίγονταν οι περιουσίες τους και οι πρωτεργάτες του προσκυνήματος κρεμιόνταν στις πλατείες των χωριών για παραδειγματισμό. Έγινε πλέον σαφές στους πληθυσμούς ό,τι δεν υπήρχαν άλλες επιλογές.
    Τεράστια σημασία για την στάση των πληθυσμών, είχε φυσικά η στάση σημαντικών και κοινά αποδεκτών για την επιρροή τους ανθρώπων, στρατιωτικών και πολιτικών. Η περίπτωση Νενέκου ήταν ακριβώς τέτοια περίπτωση ηγέτη. Είχε διακριθεί στον αγώνα, επηρέαζε πολύ τους πληθυσμούς της περιοχής του και είχε έρθει σε συνεννόηση αρχικά με τους Τούρκους της Πάτρας και τον Δελή Αχμέτ Πασά της και στην συνέχεια (παρά τις παραινέσεις και τις απειλές του ίδιου του Κολοκοτρώνη), ακολούθησε ενεργά με το στρατιωτικό του σώμα (περίπου 2.000 ανδρών), τον στρατό του Ιμπραήμ στις εκστρατείες στην Αρκαδία και Αχαΐα, δίνοντας το μήνυμα του προσκυνήματος.    (συνεχίζεται…)

Δεν υπάρχουν σχόλια: